49 proc. Polaków przyznaje, że pensja starcza im na codzienne wydatki, ale nie zawsze na oszczędzanie

Czy myśląc o swojej sytuacji finansowej, czujesz spokój – czy może raczej niepewność? W czasach, gdy ceny rosną, a przyszłość bywa trudna do przewidzenia, wiele osób zastanawia się, czy ich miesięczne dochody rzeczywiście pozwalają nie tylko na bieżące wydatki, ale też na budowanie rezerwy finansowej. Oszczędzanie nie jest przecież tylko dodatkiem – to sposób na zabezpieczenie przyszłości, swojej i bliskich. Postanowiliśmy sprawdzić, jak naprawdę wygląda to w polskich domach.

Na co starcza nam wynagrodzenie?

Z naszego badania „Polaków portfel własny: oszczędny jak Polak” wynika, że choć zaplecze finansowe uznawane jest za ważny filar stabilności, nie zawsze udaje się je zbudować. W aktualnej rzeczywistości, w której dominuje niepewność gospodarcza i wysoka inflacja, Polacy mają ograniczone możliwości regularnego odkładania pieniędzy. Co druga badana osoba przyznała, że jej pensja wystarcza na codzienne wydatki, ale już nie na oszczędności. Z kolei jedna czwarta ankietowanych może pozwolić sobie zarówno na utrzymanie, jak i systematyczne budowanie poduszki finansowej. To niewątpliwie pozytywny sygnał, ale wciąż mówimy tylko o jednej czwartej społeczeństwa.

Zdarzają się też sytuacje znacznie trudniejsze. 17 proc. osób biorących udział w badaniu przyznało, że pod koniec miesiąca brakuje im środków. Co więcej – 5 proc. respondentów musi się w takich momentach zapożyczać lub korzystać z już wcześniej zbudowanej rezerwy finansowej.
Oszczędzanie, choć ważne, często okazuje się po prostu niemożliwe. Jak pokazało nasze badanie, stałe koszty życia – od rachunków po zakupy – w wielu przypadkach pochłaniają całą pensję lub emeryturę.

Szczególnie widać to w przypadku seniorów – aż dwie trzecie z nich deklaruje, że ich miesięczny dochód nie pozwala na odłożenie choćby złotówki. W trudnej sytuacji są także osoby młode – najczęściej brak pieniędzy pod koniec miesiąca zgłaszają dwudziestolatkowie (22 proc.). Z drugiej strony, najlepiej z finansami radzą sobie czterdziestolatkowie. To właśnie w tej grupie aż 34 proc. osób nie tylko spokojnie się utrzymuje, ale także systematycznie odkłada środki. Może to wynikać z faktu, że ich doświadczenie zawodowe i wieloletnia kariera skutkują wyższymi dochodami, a co za tym idzie – większą stabilnością.

Polacy są niezależni finansowo?

Z naszego badania wyłania się jeszcze jeden ciekawy wniosek, mianowicie niezależność finansowa. Mimo trudności, Polacy starają się radzić sobie samodzielnie. 61 proc. z nas deklaruje, że utrzymuje się bez wsparcia z zewnątrz. Z kolei jedna piąta Polaków przyznaje, że czasem korzysta z pomocy bliskich. Na tę odpowiedź częściej wskazują młodsze osoby. W grupie wiekowej 18-29 lat – 24 proc. badanych, a wśród trzydziestolatków już 26 proc. Są też osoby, które muszą regularnie prosić rodzinę o pomoc – to 7 proc. wszystkich badanych. Najczęściej są to osoby w wieku 18–29 lat – w tej grupie aż 15 proc. przyznaje się do takiej sytuacji. 6 proc. uczestników badania powiedziało wprost, że bez wsparcia finansowego ze strony rodziny nie byliby w stanie się utrzymać. I znów dominują tu najmłodsi – aż 14 proc. z nich wskazało tę odpowiedź.

Realia codziennego życia pokazują, że choć wielu Polaków dąży do niezależności i zabezpieczenia swojej przyszłości, droga do tego celu bywa wyboista. To nie brak chęci, a bariery finansowe w postaci niewystarczających dochodów najczęściej stają na przeszkodzie w budowaniu stabilnego zaplecza.

Badanie zostało zrealizowane na zlecenie Santander Consumer Banku metodą telefonicznych, standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych wspomaganych komputerowo (CATI), przeprowadzonych przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS) w dniach 18-29 kwietnia 2025 r. W badaniu wzięła udział reprezentatywna grupa dorosłych Polaków. Próba n = 1000.