Dla 49 proc. rodziców wzrost kosztów życia to główne wyzwanie finansowe tej jesieni

Jesień to dla wielu z nas czas zmian – nie tylko w przyrodzie, ale i w domowych budżetach. Powrót dzieci do szkoły, chłodniejsze dni, które wymagają cieplejszej garderoby, a w tle wielu z nas towarzyszą już pierwsze myśli o zbliżających się świętach. Wszystko to sprawia, że wydatków przybywa. Wraz z nadejściem nowej pory roku pojawiają się też rachunki, które w tym okresie potrafią bardzo dynamicznie rosnąć. Warto więc przyjrzeć się, co dokładnie obciąża portfele polskich rodziców tej jesieni i w jaki sposób planują poradzić sobie z większymi kosztami.

Jesienne wydatki

Z naszego najnowszego raportu „Polaków portfel własny: Edukacja w portfelu” wynika, że choć wydatki szkolne wciąż są jednym z głównych jesiennych wyzwań finansowych, to nie są jedynym obciążeniem. Aż 71 proc. badanych rodziców przyznaje, że właśnie szkolne potrzeby – od wyprawek, przez zajęcia dodatkowe, po wycieczki i korepetycje – stanowią w tym czasie największe wyzwanie dla domowego budżetu. Szczególnie mocno odczuwają to kobiety (75 proc.), mieszkańcy średniej wielkości miast (75 proc.) oraz osoby o dochodach między 5000 a 5999 zł (76 proc.). Niemal połowa respondentów – 49 proc., wskazuje jednak, że problemem jest ogólny wzrost kosztów życia – rachunków, opału czy cen żywności. To odczucie jest najsilniejsze wśród osób o najniższych dochodach – w tej grupie aż 60 proc. badanych wymienia je jako najważniejsze jesienne wyzwanie.

Nie brakuje też innych obszarów, które wpływają na stan konta – 41 proc. rodziców mówi o kosztach zakupu sezonowych ubrań, a 29 proc. o wydatkach związanych z serwisowaniem auta. Dla niemal jednej piątej (18 proc.) sporym obciążeniem są raty kredytów i pożyczek. Jesień to również czas przygotowań do zimy – 15 proc. badanych przeznacza część budżetu na dom lub ogród, 12 proc. rozpoczyna pierwsze świąteczne zakupy, a 9 proc. planuje wydatki związane ze świętem Wszystkich Świętych lub Halloween.

Z naszego badania wynika, że jesienne priorytety finansowe różnią się w zależności od wieku, płci, miejsca zamieszkania i zarobków. Osoby do 39. roku życia częściej wskazują na konieczność wymiany garderoby (44 proc.), podczas gdy w najstarszej grupie wiekowej ten odsetek spada do 36 proc. Z kolei wzrost kosztów życia najczęściej wymieniają osoby po pięćdziesiątce (53 proc.), a najrzadziej najmłodsi respondenci (49 proc.). Ciekawie wygląda też podział między mieszkańcami wsi a miast – ci pierwsi rzadziej niż inni wskazują na rosnące koszty życia (44 proc.), ale częściej (22 proc. wobec 18 proc. w miastach) mówią o wydatkach na przygotowanie domu lub ogrodu na zimę.

Jak rodzice planują pokryć te koszty?

Zdecydowana większość, bo 74 proc., planuje finansować jesienne wydatki z bieżących dochodów. Jednak już 39 proc. przyznaje, że będzie musiało sięgnąć po oszczędności, a 36 proc. skorzysta z rządowych programów wsparcia, takich jak 800+ czy 300+. W tej ostatniej kategorii widać wyraźną różnicę między kobietami a mężczyznami – odpowiednio 43 proc. wobec 28 proc. Wśród form finansowania zewnętrznego rodzice wymieniają zakupy na raty (7 proc.), karty kredytowe (6 proc.), odroczone płatności (5 proc.) oraz kredyty gotówkowe (3 proc.). Takie rozwiązania mogą pomóc w przypadku zarówno jednorazowych, dużych wydatków, ale także tych mniejszych, na przykład zakupu jesiennej garderoby czy pierwszych świątecznych prezentów. 5 proc. badanych przyznaje, że w razie potrzeby skorzysta z pomocy bliskich lub znajomych.

Jesień niezmiennie pokazuje, że planowanie budżetu to sztuka godzenia różnych potrzeb i ograniczonych zasobów. Z naszych obserwacji wynika, że choć wiele wydatków jest powtarzalnych i przewidywalnych, to ich skala i znaczenie dla domowego budżetu mocno zależy od indywidualnej sytuacji rodziny. Dlatego umiejętne ustalanie priorytetów i wybór właściwego sposobu finansowania to klucz do zachowania równowagi w portfelu – niezależnie od tego, czy mówimy o wyprawce szkolnej, opłatach za ogrzewanie, czy przygotowaniach do świąt.

Badanie zostało zrealizowane na zlecenie Santander Consumer Banku metodą telefonicznych, standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych wspomaganych komputerowo (CATI), przeprowadzonych przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS) w dniach 10-21 lipca 2025 r. W badaniu wzięła udział reprezentatywna grupa dorosłych rodziców dzieci w wieku szkolnym. Próba n = 1000.