Niemal dwie trzecie Polaków robi comiesięczny przegląd domowego budżetu

Wielu z nas przynajmniej raz postanowiło, że zacznie lepiej zarządzać domowym budżetem. Plany są ambitne – regularne kontrolowanie wydatków, tworzenie zestawień, odkładanie oszczędności. Jednak w praktyce nie zawsze jest łatwo to utrzymać. Jak wynika z naszego najnowszego raportu „Polaków portfel własny: oszczędny jak Polak” ponad jedna trzecia Polaków tworzy budżety, ale nie zawsze udaje im się je przestrzegać. Z drugiej strony większość (63 proc.) deklaruje, że regularnie do nich zagląda i monitoruje swoje wydatki. W ogólnej ocenie sytuacji finansowej, 28 proc. Polaków uznaje ją za lepszą niż rok temu, a 34 proc. czuje, że jest ona gorsza.

Sytuacja finansowa Polaków

Ostatnie lata nie były łatwe – zmieniająca się sytuacja gospodarcza, rosnące ceny i niepewność co do przyszłości sprawiły, że wielu z nas musiało zrewidować swoje podejście do zarządzania pieniędzmi. Z raportu wynika, że tylko 7 proc. badanych ocenia swoją sytuację finansową jako „zdecydowanie lepszą” niż rok temu, a kolejne 21 proc. – jako „raczej lepszą”. To oznacza, że nieco ponad jedna czwarta zauważa poprawę. Dla 35 proc. nic się nie zmieniło, a niemal tyle samo – bo 34 proc. – uważa, że jest gorzej niż w ubiegłym roku. 27 proc. zauważa, że ich finanse są raczej gorsze niż rok temu, a dla 7 proc. jest to wręcz zdecydowanie gorszy czas. Szczególnie dotyczy to osób między 50. a 59. rokiem życia – aż 43 proc. z nich deklaruje po-gorszenie. Z kolei najmłodsza grupa, 18–29 lat, patrzy z większym optymizmem – 41 proc. z nich mówi o poprawie sytuacji. Co ciekawe, różnice w postrzeganiu widać wyraźnie między kobietami i mężczyznami. Aż 42 proc. pań ocenia swoją sytuację finansową negatywnie, w porównaniu do 26 proc. panów.

Tworzenie budżetów przez Polaków

Z naszego badania wynika, że dominująca postawa wobec budżetowania to: „tworzę plan, ale nie zawsze udaje mi się go trzymać”. Taką odpowiedź wybrało 36 proc. ankietowanych. Kolejne 32 proc. w ogóle nie tworzy budżetu, ale stara się kontrolować swoje wydatki. Aż jedna czwarta społeczeństwa planuje i pilnuje swoich finansów konsekwentnie. Natomiast tylko 4 proc. otwarcie przyznaje, że nie kontroluje swoich finansów wcale. To pokazuje jedno: chociaż większość z nas chce mieć kontrolę nad budżetem, życie często weryfikuje te zamiary. Niespodziewane wydatki, zmienne dochody, potrzeba elastyczności – wszystko to sprawia, że idealny plan nie zawsze się sprawdza.

Kiedy przyjrzymy się budżetowaniu przez pryzmat płci, okazuje się, że kobiety i mężczyźni rów-nie często planują domowe finanse, ale panie częściej działają „na oko” – 34 proc. z nich stara się kontrolować wydatki bez sztywnego planu, podczas gdy wśród panów robi tak 29 proc. Ciekawie wygląda też kwestia wieku – najbardziej zdyscyplinowani są seniorzy (60+) i osoby w przedziale 40–49 lat. Odpowiednio 31 i 29 proc. z nich deklaruje, że nie tylko planują, ale i trzy-mają się budżetu. Z kolei młodsze pokolenia – 18–29 lat (28 proc.) i 30–39 lat (40 proc.) – choć również tworzą budżety, to przyznają, że z realizacją bywa różnie.

Regularne pilnowanie wydatków

Choć wielu z nas nie jest entuzjastycznie nastawionych do swojej sytuacji finansowej, nie oznacza to braku zaangażowania. Wręcz przeciwnie – aż dwie trzecie badanych deklaruje, że przy-najmniej raz w miesiącu robi przegląd domowego budżetu i oszczędności. Seniorzy znów wypadają tu najlepiej – aż 76 proc. regularnie analizuje swoje finanse. Wysokie wyniki odnotowaliśmy również wśród mieszkańców dużych miast oraz kobiet – odpowiednio 67 proc. i 66 proc., wobec 59 proc. u mężczyzn. Taka regularność w analizie wydatków to znak, że dla wielu z nas kontrolowanie finansów stało się codziennym nawykiem. Daje to poczucie bezpieczeństwa, a często też – realnej kontroli.

Oczywiście, są też osoby, które zaglądają do budżetu rzadziej. 11 proc. robi to co kwartał, 6 proc. co pół roku, a 3 proc. raz w roku lub rzadziej. Co dziesiąty respondent nie robi tego wcale – i tu najczęściej są to osoby w wieku 18–29 lat (aż 16 proc. tej grupy). To może świadczyć o mniejszym zaangażowaniu finansowym na początku dorosłości, choć warto przypomnieć – to właśnie młodzi najczęściej deklarują poprawę swojej sytuacji.

Takie wyniki mogą sugerować, że choć nie wszyscy mamy powody do zadowolenia z kondycji naszych portfeli, to jednak chęci do kontrolowania finansów nam nie brakuje. A w niepewnych czasach to właśnie konsekwencja i świadomość budżetowa mogą okazać się największym kapitałem.

Badanie zostało zrealizowane na zlecenie Santander Consumer Banku metodą telefonicznych, standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych wspomaganych komputerowo (CATI), przeprowadzonych przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS) w dniach 18-29 kwietnia 2025 r. W badaniu wzięła udział reprezentatywna grupa dorosłych Polaków. Próba n = 1000.