Czy Polacy potrafią odkładać środki? Najnowszy raport "Polaków portfel własny: oszczędny jak Polak" pokazuje, jak naprawdę wygląda nasze podejście do pieniędzy

Rok 2025 przyniósł Polakom kolejne gospodarcze wyzwania. Jak wynika z lipcowego „Raportu o inflacji” Narodowego Banku Polskiego, w I kwartale wyniosła ona 4,9 proc., przekraczając cel NBP. Mimo lekkiego wyhamowania dynamiki cen wiosną, wzrost rachunków za energię elektryczną i gaz sprawił, że wiele rodzin musiało na nowo przeanalizować swoje budżety domowe. Według prognoz, inflacja na koniec roku ma wynieść 3,9 proc., ale koszty kredytów nadal będą utrzymywać się na poziomie ok. 5,5 proc. Nasz najnowszy raport „Polaków portfel własny: oszczędny jak Polak”, sprawdza, jak naprawdę wygląda dziś nasze podejście do budowania poduszki finansowej. Co się zmieniło, z czym się mierzymy i na co odkładamy.

Na początku raportu przyglądamy się temu, jak Polacy postrzegają swoją aktualną sytuację finansową w porównaniu do zeszłego roku. Sprawdziliśmy, czy częściej analizujemy domowy budżet, kontrolujemy wydatki i czy mamy nawyk monitorowania, ile pieniędzy udaje się odłożyć. Wyniki pokazują, że choć coraz więcej osób deklaruje troskę o swoje finanse, to regularność w działaniu wciąż nie jest naszą mocną stroną – 36 proc. Polaków tworzy budżet domowy, ale często nie udaje im się trzymać jego założeń.

Drugi rozdział raportu koncentruje się na codziennych praktykach oszczędnościowych. Dowiadujemy się z niego, że aż 66 proc. respondentów deklaruje, że obecnie odkłada środki. Najczęściej wskazywane cele to zabezpieczenie emerytalne oraz budowa funduszu na nieprzewidziane wydatki. Co istotne, aż 74 proc. wybiera konto oszczędnościowe jako główne narzędzie do odkładania środków. Jakie są główne kryteria wyboru? Bezpieczeństwo, rozumiane jako brak ryzyka utraty wartości (42 proc.) i atrakcyjna stopa zwrotu (41 proc.). Warto jednak zauważyć, że 35 proc. Polaków oszczędza jedynie wtedy, gdy pojawiają się nadwyżki pieniędzy, co pokazuje, że wciąż rzadko budujemy strategię finansową z wyprzedzeniem.

W kolejnym rozdziale raportu analizujemy bariery, które skutecznie zniechęcają do systematycznego odkładania pieniędzy. Wysokie koszty życia, niepewność co do przyszłości, a także brak motywacji czy wiedzy – to najczęściej wskazywane przeszkody. Co ciekawe, aż 79 proc. badanych nigdy nie skorzystało z pomocy profesjonalnego doradcy finansowego. To pokazuje, że mimo rosnącej świadomości, Polacy wciąż niechętnie sięgają po eksperckie wsparcie.

W czwartej części sprawdzamy, czy poziom wynagrodzeń pozwala na coś więcej niż tylko pokrycie bieżących wydatków. Jak się okazuje, nie wszyscy Polacy są w stanie regularnie odkładać pieniądze bez zewnętrznego wsparcia, a nawet utrzymać się z miesiąca na miesiąc za swoją pensję. Niezależność finansowa to wciąż cel, który dla wielu gospodarstw domowych pozostaje poza zasięgiem – głównie ze względu na wysokie koszty życia i zbyt niskie wynagrodzenie.

Piąta część raportu pokazuje, jakie powody mobilizują nas do oszczędzania. Oprócz wspomnianej emerytury i funduszu awaryjnego, pojawiają się też wydatki związane z edukacją dzieci, zakupem mieszkania czy remontami. Rozróżniamy tu cele krótko- i długoterminowe. Okazuje się, że choć wielu z nas ma świadomość potrzeby oszczędzania, to nie zawsze przekłada się to na konkretne działania – często brakuje regularności i konsekwencji.

Na koniec analizujemy, w jaki sposób Polacy podejmują decyzje dotyczące produktów finansowych. Aż 45 proc. z nas nie śledzi na bieżąco ofert bankowych, a 42 proc. przyznaje, że trzyma się jednej instytucji lub rozwiązania z przyzwyczajenia – nawet jeśli nie jest ono najbardziej opłacalne. To pokazuje, że lojalność i wygoda często biorą górę nad racjonalną optymalizacją finansową.

Zachęcamy do lektury raportu.

Badanie zostało zrealizowane na zlecenie Santander Consumer Banku metodą telefonicznych, standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych wspomaganych komputerowo (CATI), przeprowadzonych przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS) w dniach 18-29 kwietnia 2025 r. W badaniu wzięła udział reprezentatywna grupa dorosłych Polaków. Próba n = 1000.