Spoofing – uchroń się przed oszustami podszywającymi się za pracownika banku

Znasz tę sytuację? Dzwoni telefon i na ekranie wyświetla się numer twojego banku. Odbierasz, ale po drugiej stronie nie znajduje się prawdziwy konsultant, lecz oszust wykorzystujący spoofing. To popularna metoda, dzięki której przestępcy podszywają się pod zaufane instytucje, aby wyłudzić dane i pieniądze.

Czym jest spoofing i jakie przybiera formy?

Spoofing to rodzaj działania cyberprzestępców, który polega na podszywaniu się pod inną osobę, firmę lub instytucję w celu zdobycia zaufania ofiary. Jest to rodzaj ataku socjotechnicznego, gdzie oszust manipuluje psychologicznie, aby osiągnąć swój cel. Najczęściej jest nim kradzież pieniędzy, wyłudzenie poufnych danych lub zainfekowanie urządzenia złośliwym oprogramowaniem. Spoofing może przybierać różne formy, od połączeń telefonicznych, przez wiadomości e-mail, aż po manipulację adresami IP. Aby móc skutecznie się przed nim chronić i zachować czujność, trzeba wiedzieć, czym jest spoofing.

Jedną z najczęściej wykorzystywanych metod jest spoofing telefoniczny. Oszust dzwoni do ofiary, a na ekranie jej telefonu wyświetla się numer należący do banku lub innej instytucji. Jest to możliwe dzięki metodzie zwanej caller ID spoofing, która pozwala na podszycie się pod dowolny numer telefonu. Przestępca, podając się za pracownika banku, próbuje nakłonić rozmówcę do podania wrażliwych informacji, takich jak dane logowania do bankowości czy numery kart. Taki atak może prowadzić do poważnych strat finansowych, dlatego tak ważna jest świadomość, jak działa spoofing telefoniczny i jak go wykryć.

Oprócz połączeń telefonicznych istnieją także inne rodzaje spoofingu:

• email spoofing polega na fałszowaniu adresu e-mail nadawcy, przez co wiadomość wygląda na autentyczną. Często łączy się to z phishingiem – w treści maila umieszczany jest link do fałszywej strony internetowej, łudząco podobnej do strony banku. Logując się na niej, ofiara nieświadomie przekazuje swoje dane logowania przestępcom;
• podobnie działa SMS spoofing, gdzie oszust podszywa się pod znany numer, wysyłając wiadomości z linkami do złośliwych stron lub z prośbą o wykonanie fałszywej płatności, co może prowadzić do utraty środków;
• bardziej zaawansowaną technicznie metodą jest spoofing IP.

Polega on na modyfikacji adresu IP w pakietach sieciowych w celu ukrycia tożsamości atakującego lub podszycia się pod inny system komputerowy. Spoofing adresów IP jest często wykorzystywany w bardziej złożonych atakach, takich jak DoS (Denial of Service), które mają na celu zablokowanie dostępu do usług sieciowych. W przypadku spoofingu tego typu cyberprzestępca maskuje swoją prawdziwą tożsamość, co znacznie utrudnia jego zlokalizowanie. Chociaż jest to atak rzadziej skierowany bezpośrednio przeciwko indywidualnym użytkownikom, stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa sieciowego firm i instytucji.

Jak skutecznie chronić się przed spoofingiem?

Najważniejsza jest zasada ograniczonego zaufania i stała czujność. Ochrona przed spoofingiem opiera się na przypuszczeniu, że informacje wyświetlane na ekranie telefonu czy w polu nadawcy wiadomości e-mail mogą być fałszywe. Nigdy nie należy ufać rozmówcy tylko dlatego, że dzwoni z numeru, który jest znany jako numer banku. Bezpieczeństwo wymaga, aby chronić swoje dane osobowe i finansowe. Nie wolno podawać przez telefon ani w mailach żadnych poufnych informacji, takich jak pełne hasło, dane karty kredytowej czy kodów autoryzacyjnych. To podstawa, aby skutecznie bronić się przed tego typu atakami.

W przypadku otrzymania podejrzanego telefonu należy natychmiast się rozłączyć. Jeśli rozmówca twierdzi, że jest pracownikiem banku i prosi o weryfikację lub podjęcie jakichkolwiek działań na koncie, najbezpieczniej jest zakończyć połączenie. Następnie trzeba samodzielnie skontaktować się ze swoim bankiem, dzwoniąc na oficjalny numer infolinii znaleziony na stronie internetowej lub w dokumentach. Nie należy oddzwaniać na numer, z którego przyszło połączenie. Taka prosta weryfikacja pozwala sprawdzić, czy rzeczywiście wystąpił jakiś problem wymagający interwencji i chroni przed oszustwem.

Jakie działania należy podjąć po próbie oszustwa?

Jeśli doszło do próby wyłudzenia danych, należy to bezzwłocznie zgłosić:

• w pierwszej kolejności trzeba skontaktować się z bankiem, aby poinformować o incydencie i w razie potrzeby zablokować dostęp do konta lub karty;
• następnie warto zgłosić sprawę na policję.

Wiedza o tym, jak działają ataki spoofingowe, jest kluczowa, aby móc na nie odpowiednio reagować i chronić swoje finanse przed kradzieżą. Prawdziwy pracownik banku lub innej instytucji nigdy nie będzie nakłaniać do zainstalowania dodatkowego oprogramowania na telefonie czy komputerze. Oszuści często proszą o zainstalowanie aplikacji do zdalnej obsługi telefonu komórkowego, twierdząc, że jest to potrzebne do weryfikacji lub usunięcia rzekomego wirusa.

Takie złośliwe oprogramowanie daje przestępcom pełną kontrolę nad urządzeniem, co pozwala im przechwycić dane logowania i autoryzować przelewy bez wiedzy właściciela. Pod żadnym pozorem nie wolno instalować aplikacji z nieznanych źródeł ani podawać kodów dostępu do zdalnej obsługi. Należy pamiętać, że pracownik banku posiada już dane klienta w systemie i nie musi prosić o ich podawanie w celu weryfikacji tożsamości. Prośba o podanie pełnego hasła lub numeru karty zawsze powinna być sygnałem alarmowym.

Źródła:

• https://www.gov.pl/web/baza-wiedzy/czym-jest-spoofing-jak-go-rozpoznac-i-nie-dac-sie-nabrac
• https://cbzc.policja.gov.pl/bzc/aktualnosci/242,Spoofing-czyli-podszywanie-sie-pod-inny-numer-telefonu-Jak-sie-bronic.html
• https://niebezpiecznik.pl/post/spoofing-rozmow-telefonicznych/