Na czym polega kapitalizacja odsetek? Jak kapitalizowane są odsetki w eRO?

Kapitalizacja odsetek to termin używany przede wszystkim w kontekście bankowych produktów oszczędnościowych — rachunków i lokat. Czym jest w praktyce? Jak wpływa na kwotę wygenerowanych zysków? Jaka kapitalizacja jest najkorzystniejsza z punktu widzenia oszczędzającego? Sprawdźmy.

Z tego artykułu dowiesz się:

• kapitalizacja odsetek — czym jest i na czym polega;
• czy kapitalizacja odsetek ma wpływ na zyski z lokat i rachunków oszczędnościowych;
• jakie są rodzaje kapitalizacji odsetek;
• dlaczego częstotliwość kapitalizacji jest tak istotna podczas wyboru produktu oszczędnościowego;
• czy kwartalna kapitalizacja odsetek będzie korzystniejsza od miesięcznej.
  

Wybierając rachunek oszczędnościowy lub depozyt, większość osób kieruje się przede wszystkim oprocentowaniem. Nie wszyscy wiedzą, że na kwotę wygenerowanych zysków wpływa nie tylko ono, ale także kapitalizacja odsetek. Czym jest kapitalizacja odsetek w praktyce i co warto o niej wiedzieć?

Na czym polega kapitalizacja odsetek?

Kapitalizacja to proces dopisywania narosłych odsetek do kapitału.

Aby precyzyjnie zobrazować to pojęcie, posłużymy się konkretnym przykładem.

Wyobraź sobie, że chcąc pomnażać swój kapitał, założyłeś rachunek oszczędnościowy w Santander Consumer Banku. Dzięki niemu Twoje pieniądze nieustannie na siebie pracują, generując zysk w postaci odsetek. SCB kapitalizuje odsetki w okresach miesięcznych. W praktyce oznacza to, że co miesiąc bank dodaje wypracowane zyski do kwoty zgromadzonego na rachunku kapitału bazowego. W ten sposób zwiększa podstawę oprocentowania, a co za tym idzie — również zysków w kolejnych okresach. Kapitalizacja miesięczna będzie więc zdecydowanie korzystniejsza niż półroczna, roczna czy kwartalna kapitalizacja. Reasumując, im częstsza kapitalizacja, tym większy zysk.

Rodzaje kapitalizacji odsetek

W zależności od przyjętego kryterium kapitalizacja odsetek może przybierać różne formy.

W zależności od stosunku okresu kapitalizacji do okresu oprocentowania wyróżniamy:

• kapitalizację zgodną. Zgodna kapitalizacja występuje, kiedy częstotliwość dopisywania odsetek do kwoty bazowej następuje w identycznych okresach, w jakich obowiązuje oprocentowanie. Biorąc pod uwagę fakt, że w zdecydowanej większości ofert rachunków oszczędnościowych i depozytów banki określają wysokość oprocentowania w skali roku, do kapitalizacji zgodnej dochodzi, jeśli jej okres wynosi 12 miesięcy (roczna kapitalizacja odsetek);
• kapitalizację niezgodną. Do kapitalizacji niezgodnej dochodzi w sytuacji, w której dopisywanie odsetek następuje częściej lub rzadziej niż wynosi okres, dla którego obowiązuje oprocentowanie.

W zależności od momentu dopisania odsetek do kwoty kapitału bazowego kapitalizacja może przybierać formę:

• kapitalizacji z dołu. W przypadku kapitalizacji z dołu bank dopisuje kwotę odsetek na koniec okresu rozliczeniowego. Taką kapitalizację odsetek najczęściej stosuje się w przypadku lokat czy rachunków oszczędnościowych;
• kapitalizacji z góry. Zgodnie z zasadami takiej formy kapitalizacji instytucja finansowa dodaje kwotę odsetek na początku okresu rozliczeniowego. Kapitalizacja z góry znajduje zastosowanie przede wszystkim w konstrukcjach kredytów i pożyczek.

W zależności od tego, czy wypracowane zyski są uwzględniane w dalszej kapitalizacji, spotkamy się z kapitalizacją odsetek:

• prostą. W przypadku kapitalizacji prostej bank nalicza odsetki, ale nie powiększają one kwoty bazowej. Oszczędzający może je wypłacić lub otrzymać w formie przelewu;
• złożoną. Kapitalizacja złożona przewiduje doliczenie odsetek do kapitału. Złożona kapitalizacja odsetek zwiększa kwotę bazową, będącą jednocześnie podstawą naliczenia kolejnych zysków.

Prawo nie narzuca instytucjom finansowym konieczności stosowania określonego okresu kapitalizacji. W zależności od polityki banku i konkretnego produktu oszczędnościowego kapitalizacja odbywa się z reguły:

• jednorazowo — z reguły na koniec okresu trwania lokaty (kapitalizację jednorazową stosuje się przede wszystkim w przypadku odsetek na lokacie);
• w cyklu rocznym, czyli raz w roku;
• w cyklu półrocznym — 2 razy w roku;
• w cyklu kwartalnym — 4 razy w roku;
• w cyklu miesięcznym — 12 razy w roku (to najczęstsza kapitalizacja na rachunkach oszczędnościowych);
• w cyklu dziennym — kapitalizacja dzienna oznacza doliczanie odsetek do kapitału 365 (czasem 360) razy w roku. Choć dzienna kapitalizacja odsetek jest najkorzystniejsza dla oszczędzającego, nie jest popularną konstrukcją.

Informacje o kapitalizacji odsetek rachunków oszczędnościowych i depozytów znajdziesz na stronie internetowej wybranego banku oraz w umowie produktu oszczędnościowego. Wybierając ten, który najlepiej spełni Twoje potrzeby, weź pod uwagę nie tylko wartość oprocentowania, ale także kapitalizację. Częstsza kapitalizacja to wyższa kwota bazowa, a co za tym idzie — wyższe zyski.

Lokata bankowa jest produktem trwającym przez określony w umowie okres (okres lokacyjny). Z reguły wynosi on od 30 dni aż do kilku lat. W przypadku depozytów (zwłaszcza krótkoterminowych, czyli trwających nie dłużej niż 12 miesięcy) banki stosują z reguły jednorazową kapitalizację na koniec okresu lokacyjnego. W praktyce oznacza to, że przez cały okres trwania depozytu na zyski pracuje stała kwota kapitału bazowego, a skapitalizowane odsetki są do niej dodawane jednorazowo, na koniec umowy.

Rachunek oszczędnościowy to produkt finansowy sprzyjający długofalowemu oszczędzaniu. W przeciwieństwie do lokaty nie ma on "okresu ważności", a o tym, jak długo będzie aktywny, decyduje jego właściciel. W takim przypadku naliczanie odsetek jednorazowo z punktu widzenia oszczędzającego byłoby pozbawione sensu. Na kontach oszczędnościowych kapitalizacja odsetek odbywa się z reguły raz na miesiąc, na koniec miesiąca rozliczeniowego. Dzięki temu odsetki regularnie zwiększają kwotę kapitału i co za tym idzie, także kolejne zyski.

Kapitalizacja odsetek to pojęcie używane nie tylko w kontekście korzystania z bankowych produktów oszczędnościowych, ale także w konstrukcjach kredytów i pożyczek. Jak wygląda w praktyce kapitalizacja odsetek kredytowych? Kapitalizacja odsetek przy kredycie lub pożyczce to częstotliwość doliczenia kwoty naliczonych przez instytucję finansową odsetek do kwoty kapitału (kwoty udzielonej pożyczki lub kredytu).

Bez względu na częstotliwość dopisywania odsetek do kwoty kapitału zysk z lokaty czy konta oszczędnościowego podlega opodatkowaniu podatkiem od zysków kapitałowych, zwanym potocznie podatkiem Belki. Podatek Belki to zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych, a jego wartość wynosi 19%. Co ważne — nie musisz samodzielnie przelewać podatku na konto fiskusa. Zrobi to w Twoim imieniu instytucja finansowa. Na Twoje konto trafi kapitał wraz z wypracowanym zyskiem pomniejszonym o podatek.